Ikoonschilderen voor de Vincentiuskerk

Ikoonschilderen voor de Vincentiuskerk

Alie Hansen de Boer

Oktober 2003
Een berichtje in het plaatselijke weekblad Nivo: Cursus ikoon schilderen, docente Wil de Groot
Dat was het begin van het project
Ikoonschilderen voor de Vincentiuskerk

Alie Hansen is begonnen met ikoonschilderen tijdens een cursus in Huissen. Ze was helemaal in de ban van ikonen en vertelde aan Wil de Groot dat – als zij het ooit onder de knie zou krijgen – ze dan voor de kerk in Volendam 20 ikonen wilde maken ter vervanging van een paar lelijke prenten die men uit nood boven in de kerk had gehangen had, omdat er geen geld meer was voor iets anders. Wil stelde voor om in Volendam iets op te starten, zodat ook andere mensen daar aan mee zouden kunnen doen, en het plan misschien gerealiseerd kon worden.

Na een tijd van vragen bij de betrokken mensen van de kerk en enkele advertenties, konden we van start gaan na de avondmis op maandag en dinsdag. Het enthousiasme was zo groot dat er twee groepen gevormd moesten worden.
De sfeer in de kerk, donker, alleen een Godslampje ergens voor in de kerk en wij de cursisten op het eerste koor, werkte inspirerend. Elke avond werd geopend met het gebed van de ikonenschilder, waarna het Russische Onze Vader werd gebeden.
Wil bracht ons de liefde voor ikonen over en leerde ons de technieken van het ikoonschilderen. Het mengen van kleuren en de voorbeelden van ikonen die door de tijd heen door ikoonschilders geschilderd zijn, de symboliek van de kleuren, de vormen, iedere penseelstreek kreeg een diepere betekenis. Er ging een nieuwe wereld voor ons open.

volendam1De eerste cursus maakten we allemaal een moeder Gods, en we verbaasden ons erover dat met hetzelfde voorbeeld en hetzelfde materiaal bij ieder toch een eigen uitdrukking op de ikoon tevoorschijn kwam.
Als de kleine ikonen klaar waren zouden we met de groep die echt gedreven en gegrepen werden door de ikonen, aan de grote ikonen gaan werken. Een project van twintig ikonen voor de Vincentiuskerk op de plaats waar nu op z’n Volendams gezegd: ‘zomaar wat’ hangt. Die plaats is aan weerszijden boven het middenschip.
Het gebeurde, we begonnen aan onze missie, niet wetende wat er allemaal over ons heen zou komen. Wil had er een zware taak aan om beginnende ikoonschilders toch iets bij te brengen wat acceptabel zou zijn om in de kerk te tonen. Na het tweede cursusjaar konden we niet meer in de kerk werken omdat de organist het kerkorgel moest gebruiken en er op de andere avonden diensten werden gehouden. We moesten op zoek naar een ander onderkomen, dat was niet makkelijk en even leek het erop dat we de zaak moesten stoppen.

Toen kwam de Ark in de picture een voormalige hulpkerk die nu door de Mariaparochie en het CBW van de gemeente in gebruik werd genomen, waar we met de ikonen op een ikoonwaardige plek verder konden gaan, onder het Club en Buurthuis, om toch allemaal legaal en voor zo min mogelijk kosten verder te kunnen gaan.
In het begin misten we de sfeer van de kerk, later waren we blij met het comfort, de verwarming en het stromend water bij de hand en de koffie.
Soms lieten we de moed wat zakken, zouden ze bijvoorbeeld niet te klein en zo hoog nog wel te zien zijn? Het begon ook wat op een estafette te lijken. Er vormde zich een vaste kern van vijf kanjers. Als iemand afhaakte om de ene of andere reden, kwam er iemand die het weer oppakte en zo gingen we verder. Ieder had z’n kwaliteiten, was er een langere brug nodig, Jan Out zorgde daar dan voor evenals het planken klaarmaken. Aagje zorgde voor een paar sponsors: haar schoonzoon de fysiotherapeut Albert Pot en niet te min haar zwager Jan Keizer van de BZN waren bereid een bijdrage te geven, dan hadden we de Nivo, die gratis onze advertenties zette als we weer van start gingen met een nieuw seizoen. En de planken die we van het timmerbedrijf Nieuwleven kregen. Een ander hield de goede stemming erin, ondersteunde, nam mooie afbeeldingen van ikonen mee, ging voor de koffie zorgen.
We waren heel intens en toch ontspannen bezig.
Wil de Groot trok zich terug, ander werk vroeg haar aandacht, we hebben veel van haar geleerd, we hadden een grapje onder elkaar, als je ikoon maar even in Wil de Groot haar handen mocht zijn werd hij al mooier. De eerste tien ikonen waren bijna klaar, de vijf volgende waren aan de beurt, het liep niet meer zo snel, de vaste groep was klein, niet altijd kon iedereen er zijn, we wilden toch blijven geloven dat het zou gaan lukken. We gingen het derde jaar in. Na de zomervakantie van 2006, was de geest weer volop terug. Een groep van 6 mensen kwam trouw om de 20 ikonen af te maken.
De laatste loodjes die zwaar waren werden eensgezind gedragen. We bleven elkaar steunen en aanspreken op kwaliteiten, we hadden het ook heel goed met elkaar, een gezamenlijk doel kan het beste uit de mens halen. Alie volgde nog een cursus ikoonschilderen bij Mona Winter en een cursus bij Ank Landwier om zich nog meer te verdiepen in de ikonen teken(schilder)kunst. Elke cursus heeft haar een stap verder gebracht, elke lerares met dezelfde intentie en gedrevenheid, waar zij met heel veel enthousiasme over sprak.

Die cursussen geven een hoop ondersteuning, en zij hoopt dat het nu de andere cursisten zal inspireren tot het volgen van een of meerdere cursussen voor zover zij daartoe in staat zijn, want daar alleen kun je de kennis vandaan halen.
De laatste loodjes die altijd zwaar zijn, werden eensgezind gedragen we hadden een gezamenlijk doel, en een goede band met elkaar.

volendam2De ikonen die we met vereende krachten en met de inzet van Wil tot stand hebben gebracht zijn de volgende:
Moeder Gods, Johannes de Voorloper, Aartsengel Michaël, Aartsengel Gabriël, Petrus, Paulus, Mattheüs, Johannes de Theoloog, Marcus, Lucas, Andreas, Jacobus de Mindere, Opdracht in de Tempel, Aankondiging aan Maria, Geboorte van Christus, Johannes Chrisostomos, Profeet Elia, Mozes, Aartsvader Abraham, Nikolaas.
Deze ikonen, zijn op 10 december 2006 in een speciale dienst gewijd, samen met alle ikonen die zijn gemaakt tijdens de cursussen van de ikonengroep in Volendam. De dienst werd geleid door professor dr. J. Sanders, hij is een afgestudeerde in de Orthodoxe leer, samen met Pastor N. Beemster van onze parochie. De dienst werd opgeluisterd door het mannenkoor van de Sint Vincentiusparochie onder leiding van dirigent Jan Keijzer.

210