Auteur: ingewierda

In Nederland lijkt het kerstfeest op 6 januari al voorbij, maar eigenlijk is het niet zo. Zoals op de Russische kerst-icoon hiernaast is te zien, hoort de hulde die de wijzen uit het Oosten aan het pasgeboren Christus kind komen brengen bij het kerstfeest. Misschien moeten we pleiten voor een extra vrije dag zoals in Zuideuropese landen, een re-integratie van het feest van Driekoningen binnen de kerstvakantie. Dan kunnen we de kerstboom met feestelijke verlichting nog een dagje langer in huis laten staan.

In Rusland viert men morgen, op 7 januari, het kerstfeest! С Рождеством Христовым!

is reeds enkele weken geleden verschenen. In dit nummer zijn de volgende artikelen opgenomen: deel 2 van de artikelenserie “Miniaturen. Iconen in Bijzantijnse handschriften”, “Het tabernakel met koninklijke deuren” in de Onze Lieve Vrouw basiliek in Maastricht; “Met een icoon in huis ben je nooit alleen”, een boekbespreking van “Searching for Icons in Russia” (1971) van Vladimir Soloukhin. Verder de vaste rubrieken Wetenswaard en Verzegeld en een jubileumbericht van Iconenatelier “In een zachte bries’. Tenslotte is een afscheidsaluut gegeven aan eindredacteur Inge Wierda, die na 10 jaar het stokje doorgeeft. Zij blijft vooralsnog verbonden met Eikonikon als contentmanager van de site. U kunt het nummer bestellen bij Leon Joosten door hem een mail te sturen: abonnee@eikonikon.nl.

In Eikonikon 150 reflecteren de Hüssteges over de betekenis van Pasen aan de hand van drie Paas-iconen en een pasgelezen boek van archimandriet Vader Kallistos Ware. Geert Hüsstege heeft de drie iconen geschilderd: Voetwassing, Hof van Olijven en Verrijzenis.

Elders in ons blad beschrijft Joris van Ael stapsgewijs hoe hij een gloednieuwe fresco-decoratie voor de Andreas-parochie in Gent ontwierp en aanbracht op de geprepareerde muren van haar eerste kerkgebouw in de Sophie van Akenstraat. Zie fresco hieronder met Mirredragende vrouwen bij het graf.

David Chichua, Hemelvaart-icoon, 21ste eeuw

Op de icoon is de Hemelvaart afgebeeld zoals beschreven in Handelingen der Apostelen 1: 9-11. Maria en de apostelen van Christus waren er getuigen van. De twee mannen in witte klederen (engelen), spraken troostende woorden tot hen.

Christus Pantocrator, icoon, geschilderd door Victor Orlov, 2013, 77 x 55 cm

When Jesus was tempted in the desert, power over the whole world was offered to him. He was not interested. The open book on this Russian icon reveals what he wished for: “Love one another!” No war…

In Oost en West wordt vandaag Mariam van Magdala herdacht. Ze was een volgeling van Christus en wordt vereerd als mirredraagster en apostel der apostelen.

Happy Easter wishes to those christians who celebrate Easter today!

Het maartnummer rolt binnenkort weer bij u op de mat (en is verkrijgbaar via abonnee@eikonikon.nl). Daarin zult u onder meer de icoon van de H. Panteleïmon, hierboven, aantreffen. In het kader van de corona-pandemie vond de iconenschilder Leonie Heins het gepast deze onbaatzuchtige arts onder de aandacht te brengen. Mede geïnspireerd door een reis naar het Byzantijnse Panteleïmonkerkje in Neri (Macedonië) in de zomer van 2019, voltooide Leonie op 24 februari jl. deze icoon. De 12e eeuwse fresco’s van o.a. Panteleïmon in dat kerkje zijn van een ongekende schoonheid.

Panteleïmon had een klassieke opleiding tot arts genoten in de vroeg-christelijke tijd en was bijzonder begaafd. Hij stierf als martelaar en wordt afgebeeld als een jonge man met een mooie gestalte, zonder baard en met een volle krullende haardos. Als voornaamste attributen heeft hij een rechthoekige medicijnkist met compartimenten in de linkerhand en een medicijnlepel in de rechterhand. In het Westen wordt hij doorgaans afgebeeld met het martelaarskleed (rood) en soms ook met de attributen van zijn martelingen. Hij is de patroon van artsen, chirurgen, apothekers en vroedvrouwen en wordt herdacht op 27 juli en 9 augustus.

U kunt dit nummer bestellen door een mail te sturen naar abonnee@eikonikon.nl. Leon stuurt u dan per ommegaande een nummer toe. Natuurlijk kunt u ook een abonnement op ons tijdschrift bestellen voor 2021!

Voor meer informatie over deze icoon, zie artikelen in Eikonikon 145 en 147 (Madelon Lagendijk)

… met artikelen over de Samenwerking tussen Museum Helmantel en het Ikonenmuseum in Kampen (door Liesbeth van Es); Hugo Venis’ digitale restauratie van fresco’s en iconen op het Griekse eiland Chios (door Madelon Lagendijk); Miniaturen in Byzantijnse handschriften (door Stefan Roye en David Chichua); Twee mooie Ovchinnikovs: een triptiek en een icoon (door Inge Wierda); Genade Gods verbeeld (door Peter van den Hoven), en een boekrecensie van de nieuwste biografie van Pimen Sofronov (door Antoine Lambrechts). En… natuurlijk ontbreekt de rubriek Wetenswaard van Marian van Delft niet. Daarin komen enkele naamheiligen ter sprake.

door het Eikonikon-team

Deze kerst-icoon is geschilderd door de Bulgaarse iconenschilder en kunstenaar Martin Mandaliev. Hij studeerde aan de Universiteit voor Beeldende Kunsten in Budapest en kwam in 1995 naar Nederland op uitnodiging van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Sindsdien geeft hij les in zijn studio in de hofstad. Voor een interview met Mandaliev, zie Eikonikon. Tijdschrift over iconen, no. 149, kerst 2020, pp. 9-11.