Lexikon Eikonikon

Lexikon Eikonikon

Peter van den Hoven

Op de site van Eikonikon kan men onder het kopje “algemeen” de link vinden naar het lexicon van Eikonikon. Het is geschreven en geïllustreerd door Robert de Caluwé, en is qua informatie en doorwrochtheid nog niet voorbijgestreefd. Robert de Caluwé schrijft in het voorwoord hoe hij het ikoonschilderen leerde van Pimen Sofronof, toen hij in 1934 in Rome voor hem als tolk optrad. Deze Pimen Sofronof en Pimen Frolof zijn volgens Vladimir V. Krasilin de enigen die de oude techniek van het Russische ikoonschilderen in oversneden zuiverheid bewaard hebben. Daarom wijdt De Caluwé zijn lexicon in nederige dankbaarheid aan deze meesters.

Lexicon EikonikonHet lexicon is een praktische gids voor mensen die zich in ikonen willen verdiepen. Het bevat een schat aan ikonografische informatie. Geschreven ten dienste van hen die het ikoonschilderen betrachten, is het ook voor de kennis van de orthodoxe liturgie van belang, door de beschrijving van paramenten en attributen waarmee De Caluwé als liturg van de Oosterse Eredienst vertrouwd was. Door de beknoptheid bevat het geen overtollige informatie. Men treft verwijzingen naar bronnen die elders uitputtend bestudeerd kunnen worden. Zo wordt er bijvoorbeeld geciteerd uit de Moscovische Reijse van Nicolaas Witsen, de Lentulus-brief, en worden gebruikelijke termen op bondige wijze nader verklaard.
De tekst werd afgerond in Visingsö waar Robert verbleef, en de 1e druk verscheen in Helsinki in 1988 bij Painomies Oy. Vanaf 1991 werd het als bijlage, in de vorm van losse bladen, meegestuurd met Eikonikon, nadat het met veel knip- en plak- en snijwerk tot stand was gebracht. Sinds 2002 is het down te loaden in PDF vanaf de Eikonikon-site, en vrij te gebruiken. Helaas zijn de Griekse en Kerkslavische teksten uit de oorspronkelijke uitgave weggevallen, door de digitalisering. Er wordt op het ogenblik gezocht naar de mogelijkheid om deze teksten alsnog weer toe te voegen en daarmee het werk van Robert de Caluwé in oude luister te herstellen, want het is nog steeds een schatkist aan betrouwbare informatie.

277